Με το 40% του πληθυσµού της Ε.Ε. να βρίσκεται αντιµέτωπο µε την έλλειψη νερού, η επίλυση της εξίσωσης της λειψυδρίας από πλευράς Κοµισιόν, εθνικών κυβερνήσεων και όλων των εµπλεκόµενων φορέων µόνο εύκολη δεν είναι. Πρόσφατη έκθεση της Ευρωπαϊκής Υπηρεσίας Περιβάλλοντος (EEA), πάντως, δείχνει ότι ο αγροτικός τοµέας είναι εκείνος που πληρώνει κατά βάση το «µάρµαρο», αφού είναι ο µεγαλύτερος καταναλωτής νερού. Παράλληλα, είναι και ο µεγαλύτερος ρυπαντής του.
Γεωργοί και κτηνοτρόφοι χάνουν χιλιάδες ευρώ από την παραγωγή τους και αντιµετωπίζουν αυξηµένο κόστος για την άρδευση του εδάφους και τη διατροφή των ζώων. Αυτός είναι και ο λόγος που οι Ελληνες αγρότες έχουν βγει στους δρόµους το τελευταίο διάστηµα -ενδεικτικά σε Νέστο, Αργος, Ελασσόνα- απαιτώντας
φθηνό και επαρκές νερό για τις καλλιέργειές τους, καθώς τη φετινή χρονιά οι κάνουλες «έσφιξαν» για τα καλά, στερώντας τους πολύτιµα κυβικά νερού. Η
κατάσταση φαντάζει ακόµα πιο απελπιστική µπροστά στο καλοκαίρι, αφού η ανεπαρκής παροχή νερού απειλεί να τινάξει στον αέρα την καλλιεργητική περίοδο, ειδικά για ακτινίδια, σπαράγγια και άλλες καλλιέργειες που απαιτούν µεγάλες ποσότητες νερού. Την ίδια ώρα οι Τοπικοί Οργανισµοί Εγγείων Βελτιώσεων (ΤΟΕΒ) βρίσκονται σε απελπιστική κατάσταση.
Τα σενάρια είναι πιο δυσµενή, όταν βάλουµε στο κάδρο και την κλιµατική αλλαγή, µε την πρόσβαση στο νερό να γίνεται ακόµα πιο δύσκολη. Μάλιστα,
λόγω της κλιµατικής αλλαγής το ποσοστό κατανάλωσης νερού στην Ε.Ε. από τον αγροτικό τοµέα αναµένεται να φτάσει ακόµα υψηλότερα, από το 60% που
βρίσκεται αυτή τη στιγµή. Για τον λόγο αυτό, η Kοµισιόν θα συµπεριλάβει στο πλαίσιο της µελλοντικής ΚΑΠ πακέτα µετάβασης, που στοχεύουν στην υποστήριξη και την επιβράβευση αγροτών, που συµµετέχουν σε µετασχηµατιστικές και διαρθρωτικές αλλαγές για τη βελτίωση της περιβαλλοντικής και κλιµατικής απόδοσης των εκµεταλλεύσεών τους, όπως η καλύτερη διαχείριση των υδάτων.
Μέσα στο καλοκαίρι φέρεται να ετοιµάζεται η υπογραφή των πέντε αρδευτικών έργων που προωθούνται από το υπουργείο Αγροτικής Ανάπτυξης µέσω Σ∆ΙΤ, στο πλαίσιο του προγράµµατος «Υδωρ 2.0» και αναµένεται να δώσουν µεγάλη ανάσα στον αγροτικό κόσµο της χώρας που ασφυκτιά και από τη λειψυδρία. Υπενθυµίζεται πως έχουν καταλήξει σε µεγάλα και έµπειρα σχήµατα, όπως οι ΓΕΚ ΤΕΡΝΑ, ΑΒΑΞ, AKTOR, Metlen, ΑΚΤΩΡ Παραχωρήσεις, Μεσόγειος, Θαλής κ.ά.
Πάντως, οι αισιόδοξες φωνές που έκαναν λόγο για υπογραφές ακόµα και έως τα τέλη Μαΐου τελικά δεν επιβεβαιώθηκαν, µε τις εξελίξεις να αναµένονται µέσα στο επόµενο διάστηµα, επιβεβαιώνοντας τους αργούς ρυθµούς µε τους οποίους κινούνται συνήθως οι Σ∆ΙΤ.
Οι διαγωνισµοί για τα πέντε αρδευτικά (λιµνοδεξαµενή Χοχλακίων Λασιθίου, φράγµα Μιναγιώτικο, αρδευτικό δίκτυο Υπέρειας Λάρισας – Ορφανών Καρδίτσας, αποκατάσταση και εκσυγχρονισµός δικτύων άρδευσης του ΤΟΕΒ Ταυρωπού και µεταφορά και διανοµή νερού από τον ποταµό Νέστο) έχουν προχωρήσει µέχρι του σηµείου της ανακήρυξης των αναδόχων. Εκκρεµεί η υπογραφή των συµβάσεων για να ξεκινήσουν.
Να σηµειωθεί ότι τµήµα της χρηµατοδότησης αυτών προέρχεται από το Ταµείο Ανάκαµψης και συγκεκριµένα τα 157,2 εκατ. από το σύνολο των 691,7 εκατ.
Νιτρικά άλατα. Η διάχυτη ρύπανση από τη γεωργία επηρεάζει σχεδόν το ένα τρίτο των υπόγειων και επιφανειακών υδάτων της Ευρώπης, µε τα νιτρικά άλατα που περιέχονται σε λιπάσµατα και κοπριά να είναι από τους βασικότερους υπαίτιους. Παρά την ύπαρξη ευρωπαϊκής νοµοθεσίας που στοχεύει στον περιορισµό της συγκέντρωσης νιτρικών στα υπόγεια ύδατα, η πρόοδος από το 2000 και µετά είναι σχεδόν ανύπαρκτη. Πάντως οι προσπάθειες για τη µείωση της ρύπανσης από την εντατική χρήση φυτοφαρµάκων έχουν αποδώσει καρπούς, αν και η EEA προειδοποίησε ότι το 10% των υπόγειων υδάτων δεν είχε καλή χηµική κατάσταση το 2021. Η υπηρεσία εκτιµά ότι η Ε.Ε. βρίσκεται σε καλό δρόµο για να πετύχει τον στόχο της µείωσης κατά 50% της χρήσης και του κινδύνου από τα χηµικά φυτοφάρµακα έως το 2030.
Γεωργία Σαμπαζιώτη
Κυριακάτικη Απογευματινή
